KAZAK TÜRKÇESİ

Kazakça Türk dili dünyasının güney Kıpçak grubu içinde yer alır. 19. yüzyılda Rus yönetimi altında yazı dili olan Kazakça kuzeydoğu ağızlarına dayanır. Kazak yazı dilinin kurucusunun Abay Kunanbayulı (1845-1904) olduğu düşünülse de, Abay’ın çalışmaları 20. yüzyılın başına kadar yayımlanmamıştır.
1929’a kadar Arap, 1929-1940 yılları arasında Latin alfabesi ile yazılan Kazakça için I940’ta Kiril asıllı yeni Kazak alfabesi belirlenmiştir. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Kazakistan’da da alfabe değişikliği gündeme gelmiş, başta Latin alfabesi olmak üzere Arap ve Uygur alfabesi, hatta Runik alfabe seçenekleri tartışılmaya başlamıştır.

Devlet başkanı Nursultan Nazarbayev’in, 2006 yılında Latin esaslı Kazak alfabesine geçiş için altı ay içinde hazırlık yapılması gerektiğine dair bir talimatı olmuştur. Ayrıca 11.-15 Haziran 2007’de Türk Dil Kurumunda Kazakistan’ın Latin harflerine geçişi ile ilgili bir toplantı, yapılmış ve gelişmeler değerlendirilmiştir.Kazakçanın temel ayırıcı özellikleri arasında Eski Türkçe söz başındaki y- sesinin j-‘ye; ş ve ç seslerinin her durumda sırasıyla s ve ş’ye değişmeleri sayılabilir: yaz->jaz-, baş>bas, üçüri>üşin vb.